AUTO CAD  DERSLERİ

 

 

 

 

Giriş 1.Ders2.Ders3.Ders4.Ders5.Ders

6.Ders7.Ders8.Ders9.Ders10.Ders11.Ders

BÖLÜM 1

AUTOCAD'E GİRİŞ

            Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük yazılım firmalarından olan Autodesk Inc.’in ürünü AutoCAD, bilgisayar destekli çizim ve tasarım programıdır. Sürekli geliştirilen AutoCAD’in  çizim dosya uzantısı .dwg,  dünya endüstriyel çizim standardı olarak kabul edilmiştir. AutoCAD genel amaçlı bir tasarım ve çizim programı olduğundan herhangi bir meslek dalına yönelik olarak oluşturulmamıştır. Gerek 2 boyutlu, gerek 3 boyutlu çalışmaları ile sağladığı avantajlar, kullanım kolaylığı ile  mimarlıktan,  reklamcılığa, makine mühendisliğine, elektronik mühendisliğine ve pek çok meslek dalındaki  kullanıcılar tarafından  yaygın olarak kullanılmaktadır.

1.1 Autocad 2000 İçin Gerekli Donanım İhtiyaçları

·        Pentium 133   veya daha yüksek işlemci

·        32 MB RAM (en az), 64  MB  veya 128 MB (tavsiye edilen)

·        Windows 95, Windows 98 veya Windows NT 4.0 bir işletim sistem

·        Programı ilk defa yüklemek için 4 X CD ROM

·        50 MB sistem klasöründe boş alan

·        64 MB disk swap hacmi (en az)

·        Fare veya işaretleme cihazları

·        256 renk ve 800 x 600 çözünürlükte  ekran kartı

1.2 Çizim Ortamına Geçiş

Başlangıç Diyalog Kutusu : Start Up

AutoCAD 2000 çalıştırıldığında kullanıcı karşısına bir başlangıç diyalog kutusu çıkar bu diyalog kutusu (Startup) çizim ortamına geçmeden önce kullanıcılara çeşitli seçenekler sunar.

Open a Drawing

Daha önceden çizilmiş ve kaydedilmiş çizim dosyalarını açmak için kullanılır. Select a File  listesi en son açılmış dört çizimi listeler ve istenilen bir çizimi açar. Mevcut başka bir çizim açılmak istenirse diyalog kutusundan Browse butonu tıklanmalıdır. Eğer AutoCAD ile çalışırken  mevcut bir çizim açılmak istenirse   File menüden Open’ı seçmek yeterlidir.

 


 

Start From Scratch

 

 

 

            Herhangi  bir ayar yapmadan  çizime en baştan başlamanın yolu Start from Stactch  (Baştan Başla) butonuna tıklamaktır. Bu  buton seçildiğinde yeni çizim sayfası için iki ölçü sisteminden biri seçilir.

Default Setting ayar kutusundan English raido butonu işaretlenerek  OK butonu seçilirse AutoCAD, acad.dwt şablonunu esas alır ve varsayılan çizim sınırları 12x9 inç olarak kabul eder.                                                     

 

 

 

 

                                                          

            Defult Setting ayar kutusundan Metric radio butonu işaretelenerek OK  butonu seçilirse AutoCAD, acadiso.dwt  şablonunu esas alır. Varsayılan çizimin sınırlarını 429x297 milimetre olarak kabul eder.

 

 

 

 

 

 

Use a Template

Başlangıç Diyalog kutusundan   (Startup)  Use a Template butonu (Şablon Kullan) tıklanırsa kullanıcı karşısına daha önceden oluşturulmuş 50’yi aşkın çizim şablonu, (Select a Template) her şablon hakkında tanımlayıcı bilgi (Template Description) ayrıca seçilen şablonun küçük bir görünümü ekrana gelir. Listelenen şablonlar haricinde bir şablon seçilmek istenirse Browse butonuna tıklamak gerekir.

            Mevcut şablonlar haricinde kullanıcı tarafından oluşturulan özel şablonlar da  kullanılabilir. Bunun için file menüden open seçilerek şablon olarak kullanılacak çizim dosyası açılmalıdır. Daha sonra yine file menüden save as seçilmelidir. Burada kayıt ismi (Save Drawing As) girilen formun altında kayıt tipi olarak (Save File as Type) AutoCAD Drawing Template File (*.dwt) seçilmelidir. Kayıt ismi de girilip OK tıklandığında  kullanıcı karşısına çıkan Template Description diyalog kutusuna şablon için tanıtım bilgileri girilebilir. OK butonu tıklatılırsa yeni şablon kaydedilerek Use a Template diyalog kutusundaki yerini alır.

 

 

 

 

 

 

Use a Wizard

Advanced Setup gelişmiş ayarların, Quick Setup çabuk veya başka bir tanımla hızlı ayarların yapıldığı kısımlardır. Bu iki seçenekte sihirbaz yardımıyla çizim alanı ve çizim birimleri ile ilgili ayarlar yapılabilir. Advanced setup'ta quick setup’a göre daha gelişmiş ayarlar yapılabilir.   

Advanced Setup

Advance Setup’ta Units (Birimler) - Angle (Açı) Angle Measure (Açı Ölçüsü) - Angle Direction (Açı İlerleme Yönü) - Area (Alan) gibi ayarlar yapılabilir.

Units (Birimler); kısmında çizimde kullanılacak ölçü birimi verilir.Burada Scientific (Bilimsel), Decimal (Ondalıklı), Engineering (Mühendislik), Architectural (Mimari), Fractional (Kesirli) gibi seçeneklerden istenilen çizim birim seçilebilir. Ayrıca bu birimlerin hassaslığı Precision kısmından verilebilir.

Angle (Açı); kısmında çizimde kullanılacak açı birimi verilir. Decimal Degrees (Ondalık Derece), Deg/Min/Sec (Derece/Dakika/Saniye), Grads (Grad), Radians (Radyan), Surveyor (Arazi Ölçümü) gibi seçeneklerden istenilen açı birimi seçilebilir. Yine Precision kısmından hassaslık ayarı yapılabilir. Hassaslık ayarı  tam sayı veya kesirli sayı (virgülden sonra en fazla sekiz basamak kullanılabilir) olarak yapılabilir.

Angle Measure (Açı Başlangıcı); kısmında başlangıç açısının (0°) yönü belirtilir. East (Doğu), North (Kuzey), West (Batı), South (Güney)  gibi yönler seçilebilir veya kullanıcı tarafından başlangıç açısı (0°) Other seçeneği ile verilebilir. Genelde 0 derece doğu yönünde seçilmektedir ve kabul görmüştür.

Angle Direction (Açı İlerleme Yönü); kısmında girilen açıların hangi yönde ilerleyeceği tesbit edilir. Counter-Clockwise (Saat Yönünün Tersi) veya Clockwise (Saat Yönü) gibi iki seçenekten biri seçilerek açının tarama yönü girilebilir.

Area (Alan); kısmında kullanılacak olan çizim kağıdının ölçüleri verilir. Width ile genişlik ve Length ile uzunluk ölçüleri verilebilir.

Quick Setup

Quick Setup’ta Units (Birimler) ve  Area (Alan) gibi ayarlar yapılabilir.Hızlı ayar gelişmiş ayara göre daha kısıtlıdır. Units ve Area ayarları gelişmiş ayarda yapıldığı gibidir, ancak bu iki seçenekte gelişmiş ayarda bulunan hassaslık (Precision) kısmı yoktur.

            Bu ayarların büyük kısmı AutoCAD’e giriş haricinde AutoCAD menü içerisinde Format menüden Units seçilerek de yapılabilir. Alan ayarı ise yine AutoCAD içerisinde Limits komutuyla gerçekleştirilebilir.

1.3 Koordinat Sistemleri

            Koordinat girmenin en basit ve temel yolu mutlak koordinatlardır. Mutlak koordinatlar x,y,z şeklindedir. Mutlak koordinatların kullanımında tüm koordinat değerlerinin orijin 0,0’a göre ifade edildiği unutulmamalıdır. Bu orijin noktası Limits komutuyla değiştirilebilir. Diğer bir koordinat girme biçimi nispi koordinatlardır. Nispi koordinatlar  @ x,y,z  şeklindedir. Bu kullanım ile son girilen koordinatın yeni bir orijin verilir veya 0,0 noktası olması sağlanır. Bu olay girilen koordinatları karışıklıktan kurtarır.

 

 

 

 

 

1.3.1 2D Koordinat Girişi

Dik Koordinatlar

Dik  veya  dikdörtgen koordinat  sistemi, geometriyi  koordinat içinde  tam  mesafelerinde yerleştirmek  için  kullanılır. Bir  koordinat  genellikle  X ve Y  diye  tanımlanan  birbirinden virgülle ayrılmış iki sayıdan meydana gelmektedir. Koordinat eksenleri birbirine  dik iki çizgiden oluşur. Bu iki çizginin kesiştiği yer orijin ismini alır. Orijin için kullanılan koordinatlar 0,0’dır. Tüm pozitif yönler orijinden yukarı ve sağa doğru hareket eder. Negatif yönler ise aşağı ve sola doğru hareket eder.Koordinat eksenleri 4 çeyreğe  ayrılmıştır. Her çeyrekte X ve Y  pozitif ve negatif değerler alabilir. Böylece istenilen yöne uygun olarak pozitif ve negatif değerler girilerek çizim gerçekleştirilebilir. AutoCAD’te çizime başlandığı zaman ekran görüntüsü dik koordinat sisteminin  1. çeyreğini yansıtır. 0,0 orijin noktası ekranın sol alt köşesine yerleşmiştir.Geçerli ekran büyüklüğü ise ekranın sağ üst koordinatı ile ölçülür.

Bu değer açılışta Start Up menüsünden veya çizim ortamında Limits komutu kullanılarak da değiştirilebilir.

Kutupsal  Koordinatlar

Kutupsal koordinatlarda veri girişinde açı önem kazanır. Kutupsal bir koordinat girmek için açılı parantez (<) ile birbirinden ayrılmış mesafe ve açı değerleri girilir. Örneğin bulunulan noktadan 10 birim uzaklıkta ve 50 derecelik bir noktayı belirlemek için @10<50 ifadesini girmek yeterlidir. Varsayılan olarak açılar, saat ibresi yönünün tersinde artar, saat ibresi yönünde ise azalır. Saat ibresi yönünün tersine hareket etmek için açıya negatif  değer girmek gerekir. Açı yönünün DDUNITS komutu veya ANGDIR sistem değişkeniyle değiştirebilme imkanı vardır. Ayrıca ANGBASE, sıfır açısının yönünü ayarlar.

            Mesafe < Yön biçimindeki kutupsal koordinat modunu kullanmak için mesafe ve yönün bilinmesi gerekir. Yön, < sembolünü takip eder ve kutupsal yön olarak izleyen sayı okunur. Yönü belirtilen açı varsayılan yönden başka bir yön belirlenmemişse saat ibresinin tersi yönünde artar. < sembolü noktanın 0,0’a göre belirtilen açıda yerleşmesini sağlar.

@ Mesafe < Yön biçimindeki nispi kutupsal koordinat modunu kullanmak için mesafe ve yönün bilinmesi gerekir. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak ayarlar yön, < sembolünü takip eder ve kutupsal yön olarak izleyen sayı okunur. Yönü belirtilen açı varsayılan yönden başka bir yön belirlenmemişse saat ibresinin tersi yönünde artar. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak ayarlar.

1.3.2 3D Koordinat Girişi

3 Boyutta koordinat girişi, 2 boyuttaki  koordinatların girilmesiyle aynıdır ancak üçüncü boyut olan Z ekseni ilave edilir. 3 Boyutlu çizim yapıldığında yer koordinat sistemi (WCS) yada kullanıcı koordinat sisteminde (UCS) koordinatların X, Y ve Z değerleri girilmelidir.

Silindirik  Koordinatlar

2B kutupsal koordinat girişine benzer fakat XY düzlemine dik, kutupsal koordinata ilave bir mesafe  vardır.

Mutlak  silindirik  koordinatlarda  veri  girişi  Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe değerini belirtir ve ona uygun veri girişi ile uygun noktayı belirler. Mesela 6<70,8 koordinatı, UCS’nin orijininden 6 birim, XY düzlemindeki X ekseninden 70 derece ve Z ekseni boyunca 8 birim uzakta bir noktayı gösterir.

Nispi silindirik   koordinatlarda  veri  girişi  @Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe biçimindedir. Bu ifade ile UCS’nin orijini değil girilen son noktayı orijin kabul ederek noktayı belirler.  Mesela @6<70,8 koordinatı, girilen son noktadan  6 birim uzakta, XY düzlemindeki X ekseninden 70 derecelik bir açıda ve Z ekseni boyunca 8 birim uzakta bir noktayı gösterir.

Küresel Koordinatlar

3B’ta küresel veri girişi her biri açılı parantez (<) ile ayrılmış o anki UCS’nin orijinine olan uzaklığı, XY düzlemindeki X eksenine olan açısı ve XY düzlemine olan açısı verilerek gerçekleştirilebilir.

            Küresel koordinat veri girişi Mesafe < Açı- XY, Açı şeklindedir. Mesela 5<45<60 gibi bir gösterimde mevcut UCS‘nin orijininden 5 birim, XY düzlemindeki X ekseninden 45 derece ve XY düzlemimden 60 derece yukarıda bir noktayı gösterir.

Nispi küresel koordinat veri girişi @Mesafe < Açı- XY, Açı şeklindedir ve diğer işlemler bulunan son noktayı orijin kabul etme durumu haricinde aynı işlemi gerçekleştirir. 

1.4 AutoCAD Ekranını Tanımak

AutoCAD çalıştırıldığında AutoCAD penceresi açılır. Bu pencere istenilen tasarım  ve çizimlerin yapılacağı bir alandır. Bu alanın etkin kullanımı için pencere üzerindeki elemanları tanımak gerekir.

Text Box: Şekil 1.6 AutoCAD 2000 Ekranı