BÖLÜM 4

GÖRÜNTÜ KONTROL KOMUTLARI

Zoom Komutu: Güncel görünüm alanındaki nesnelerin görünüş büyüklüğünü değiştirir, büyültür veya küçültür.

Bu komutu kullanmak için;

View menüden Zoom,
Kısayol olarak çizim alanında mouse sağ tuşu ile realtime zoom yapmak için zoom‘u seçmek,
Komut penceresinden (Command) Zoom girilir.

Birçok çizim boyut olarak küçük ve detaylı olarak çalışmak gerekebilir böylesi durumlarda zoom komutu kullanılarak detaylar büyütülebilir. Bazı durumlarda ise çizim çok büyük olabilir çizimin tamamını görmek için çizimden uzaklaşmak gerekir bu durumlarda ise zoom komutu ile çizimi kullanıcıdan uzaklaştırıyor hissi verilerek çizimin tamamı görülebilir ancak detayları görmek güçleşir.

Zoom komutu ile içeri zoom yapıldığında nesne yakına gelirken dışarı zoom yapıldığında nesne kullanıcıdan uzaklaşır. Zoom komut bu işlemleri yaparken çizim ölçeği ile oynamaz.

Zoom araç çubuğu Şekil 4.1'deki gibidir.

Seçenekleri:

Scale (ölçek); büyültme küçültme ölçeğidir. Sayısal değerler girilerek orijinal boyuttaki çizimi büyültme küçültme imkanı verir. Mesela bu değer yerine 2 girilirse normal çizim iki kat büyür. Zoom işlemi bir önceki ekranın merkez noktasını merkez olarak kullanır. Büyültme veya küçültme işlemi mevcut görüntüye bağımlı olarak hesaplanır. Zoom işleminde sadece pozitif değerler kullanılır bu nedenle ekranda küçük görüntü isteniyorsa 0 ile 1 arasındaki değerler kullanılmalıdır. Mesela girilen değer 0.5 olursa görüntü yarım kat küçülür.

All (tümü); ekranda çizilmiş olan tüm çizimin değişmesine neden olur. Eğer çizim görüntü sınırlarını aşarsa All seçeneği sınırların dışına taşan çizim kısımlarını da ekranda görüntüleyerek tüm çizimi ekrana sığdırır.

Center (merkez); zoom merkezini tanımlamaya izin verir. Çalışılan birimde bir değer veya yükseklik girmek gerekir. Girilen bu değerler ile merkez nokta dahilinde zoom işlemi yapılır.

Dynamic (dinamik);dinamik büyültme küçültme yapma imkanı sağlar. Bu seçeneği aktifleştirmek için diğerlerinde olduğu gibi zoom alt seçeneklerinde seçeneklerin baş harfini girmek yeterlidir. Dinamik zoom seçildiğinde mevcut ve mümkün olan ekran bakış alanı seçimlerini gösteren pencereler sunulur.

Merkezleme penceresi görüntüyü merkez sayılacak istenilen bir yere taşır, sol mouse tuşuna basıldıktan sonra dinamik zoom yapma imkanı veren pencere ekrana gelir. İstenilen büyüklük kadar pencere ayarlanır ve enter tuşuna basarak dynamic zoom işlemine son verilir.

Zoom In (içeri zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini koruyarak iki kat büyütür.

Zoom Out (dışarı zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini koruyarak iki kat küçültür.

Zoom Extents (kapsama zoomla); limits ayarlarına bakmaksızın o ana kadar çizilmiş görünür durumdaki tüm nesneleri ekrana sığdırır.

Zoom Window (pencere zoomla); çizimin belirli bir alanını seçme penceresi içine alarak ekran boyuna büyütür.

Zoom Previous (önceki zoom); önceki zoom görüntülerine sıra ile döner. Bu işlem defalarca tekrar edilebilir.

Zoom Realtime (gerçek zamanlı zoom); çizime imleç yardımıyla yaklaşıp uzaklaşmayı sağlar. Standart araç çubuğunda bulunan zoom realtime tıklandığında imleç büyüteç şeklini alır. Mouse yardımıyla ekrana tıklatılarak aşağı yukarı hareket ettirilir. Yakınlaşma veya uzaklaşmada çizim merkezi esas alınır. Klavyeden iki kez enter tuşuna basıldığında realtime zoom imlecine ulaşılabilir. Mouse sol butonuna basılarak ekranın alt kısmına doğru çekilirse çizim uzaklaşır yani küçülür. Tersi bir işlemde yani mouse sol butonuna basıp ekranın yukarısına doğru çekilirse çizim yaklaşır ve nesne büyür.

Pan (Görüntü Kaydır) Komutu: Güncel görünüm alanında görüntülenen çizimi hareketlendirir.

Pan komutu genelde zoom komutuyla birlikte kullanılır. Kullanıcı daha fazla detay görmek için büyültme-küçültme yapmak ve aynı ölçekte kalarak kısa bir süre için büyültme-küçültme ekranını kaydırmak isteyebilir. Pan komutu bunu yerine getirir.

Pan komutu, çizim alanını ekrana göre kaydırır ve çizimdeki nesnelerin yerleşim koordinatlarında bir değişiklik yapmaz.

Pan Realtime; bu seçim yapıldığında imleç el simgesine dönüşür. İşaretleme cihazı üzerindeki seç düğmesi aşağı doğru bastırılarak çizimin güncel yerleşimi güncel görünüm alanı koordinat sistemine göre sabitlenir. Çizimi farenin sol tuşu ile tıklayıp istenilen yere taşımak mümkündür. Çizim artık imleçle aynı yönlü olarak hareket eder.

Kaydırma sırasında çizim sınırlarından çok fazla uzaklaştığında, el imlecinin yanında bir çubuk ve çizim kapsamına erişilecek yeri gösteren bir ok görünür. Dört farklı durum hakkında yani kapsamın yukarda, aşağıda, solda ve sağda olduğu hakkında bilgi verir.

Pan Point; bu seçimde ekranda iki nokta verilir. Bunlar base point veya displacement ve second point noktalarıdır. Çizim bu iki noktanın aralığında ve veriliş yönünde kayar. Çizim alanı, ekrana göre kaydırılır, çizimdeki nesnelerin yerleşim koordinatlarında değişiklik olmaz. Ekranda yer değiştirme için bir nokta ve ikinci nokta için bir başka koordinat girmek gerekir. Mesafe ve açı yer değiştirme (Displacement) olarak adlandırılır. AutoCAD mesafe ve açıyı hesaplar ve Pan işlemini gerçekleştirir.

Pan Left; ekrana bakış için bizi sola ilerletir çizimi ise sağa kaydırır.

Pan Right; ekrana bakış için bizi sağa ilerletir çizimi ise sola kaydırır.

Pan Up; ekrana bakış için bizi yukarı ilerletir çizimi ise sağa aşağı kaydırır.

Pan Down; ekrana bakış için bizi aşağıya ilerletir çizimi ise yukarıya kaydırır.

Pan Kısa Yol Menüsü

Pan komutu aktif iken Pan kısayol menüsündeki seçenekler kullanılarak Pan komutundan çıkılabilir, Zoom veya 3Dorbit komutuna geçiş yapılabilir. Pan kısayol menüsüne ulaşmak için Pan komutu aktif olduğunda çizim alanında fare sağ tuşuna tıklamak yeterlidir.

Zoom Window (pencereye zoom); dikdörtgen pencereyle belirtilen alanı görüntülemek için zoom yapar.

Zoom Extents (kapsama zoom); çizim kapsamını görüntülemek için zoom yapar.

Pan komutu ile saydam görüntü kaydırma işlemi yapılabilir. Diğer bir komut hafızada iken komut satırına Pan yazıp Enter tuşuna basılırsa bu işlem gerçekleştirilebilir.

Saydam büyütme-küçültme taşımalarda var olan kurallar saydam taşıma için de geçerlidir.

Redraw Komutu: Güncel görünüm alanındaki görüntüyü yeniden tazeler.

AutoCAD çizim alanında çizim yaptıktan sonra çizim alanında küçük artılar oluşur. Bir süre sonra bu artılar rahatsız edici olabilir. Bu durumda AutoCAD’de, artı şeklinde gözüken bu pikselleri tamamen temizlemek için redraw komutunu kullanmak gerekir. Bu komut ekranı siler ve o ana kadar yapılan tüm çizimleri yeniden yerleştirir.

Zoom gibi bazı komutlar redraw komutunu otomatik olarak devreye sokar. Bu yüzden bu tür komutları kullanmadan önce redraw komutunu kullanmaya gerek yoktur.

Redrawall Komutu: Görünüm alanındaki görüntüyü yeniden çizer, işaretçi piksel artılarını temizler. Redrawall işlemi tüm görünüm alanlarına redraw komutunun uygulanmasıdır.

Regen (Yeniden Türet) Komutu: Çizimi yeniden üretir ve mevcut görünüm alanını yeniler.

AutoCAD bu komut çalıştırıldığında çizimin veri tabanını yeniden oluşturur. Tüm nesnelerin ekran koordinatlarını yeniden hesaplar. Redraw komutundan farklıdır veri tabanından silinen çizgi, nokta gibi bilgileri temizlemekle kalmayıp aynı zamanda çizgi bitim noktalarını, taralı alanları yeniden hesaplar. Zoom, pan ve view gibi komutlar otomatik yeniden oluşturma işlemine neden olurlar. Karmaşık yüzey veya katı modellerle düzenleme yapılırken hide, shade, render gibi görselleştirme işlemlerinden sonra regen yapmak gerekir.

Regenall Komutu: Çizimi yeniden üretir, görünüm alanlarını tazeler ve çizim veri tabanını yeniden indeksler.

Regenall çizimi yeniden ürettiği gibi tüm nesneler için ekran koordinatlarını yeniden hesaplar. Optimum görüntü ve nesne seçim performansı için çizim veri tabanını oluşturarak sıralar.

Dsviewer Komutu: Aerial View penceresini açar. Aerial View penceresi, çizim üzerinde kuş bakışı görünüş alma aracıdır. Aerial View penceresi ayrı bir pencere içerisinde tüm çizimin görünüşünü gösterir. Aerial View penceresinin açılması ile komut girmeden zoom ve pan işlemleri yapılabilir böylece istenilen yere girilebilme ve konumlanabilme imkanı tanır.

Aerial View penceresi tüm çizimi kalın çizgili bir dikdörtgen içerisinde gösterirken bazı seçenekler de sunar.

Zoom In (içeri zoom); Aerial View penceresindeki çizimin büyüklüğü güncel bakış merkezinde ikilik faktörle yapılan içeri zoomla artar.

Zoom Out (dışarı zoom); Aerial View penceresindeki çizimin büyüklüğü güncel bakış merkezinde ikilik faktörle yapılan dışarı zoomla azalır.

Global; tüm çizimi ve Aerial View penceresindeki güncel çizimi gösterir.

Aerial View penceresindeki ayarlar menüsü veya seçenekler menüsü olarak bilinen Options Menu seçenekleri;

Auto Viewport (otomatik görünüm alanı); görünüm alanının model boşluğu görünümünü otomatik olarak gösterir. Bu seçenek kapalı olduğunda veya seçili değil iken Aerial View penceresini aktif görünüm alanı ile güncel olarak eşleştirmez.

Dynamic Update (dinamik güncelleme); her bir çizimde Aerial View penceresi herhangi bir işlem yapmadan kendisini günceller. Ancak bu seçenek kapalı olduğunda Aerial View penceresine tıklama yapılıncaya kadar kendisini güncellemez. Güncellemedeki kasıt çizilen bir nesne veya çizginin de anında Aerial View penceresinde görünmesidir.

Realtime Zoom (gerçek zamanlı zoom); çizim alanı Aerial View penceresi kullanılarak zoom yapıldığında gerçek zamanlı olarak güncellenir.