BÖLÜM 2

ÇİZİM AYARLARI

2.1 Units (Birimler) Komutu

Koordinat ve açı biçimini kontrol eder ve hassasiyeti tayin eder.

Çizilen her nesne, birimlerle ölçülür. Bu nedenle çizime başlamadan önce birim değerini belirlemek gerekir. Örneğin çizimdeki bir birim gerçek nesne bir milimetreye eşittir gibi. Nesne üzerindeki uzunluklar ve açılar için birim çeşidi ve birimde ondalık kısmı ayıran virgülden (nokta) sonra gelen hane sayısı belirlenir. Çizim birim ayarları, koordinat ve açı değeri girişlerini AutoCAD’in nasıl yorumlayacağını, koordinat birimlerin çizim ve diyalog kutularında nasıl görüntüleneceğini belirler.

Çizim birimleri ile ölçülendirme birimleri aynı çeşit ve hassasiyette ayarlanabilecekleri gibi farklı ölçülendirme birimi değerine de ayarlanabilir. Çizim birimleri çizim için dosya açarken belirlenmediyse veya belirlenen birim değiştirilmek istenirse UNITS komutu kullanılır.

Bu komutu kullanabilmek için

· Format Menüden Units

· Komut Penceresinden (Command) Units girilir.

Drawing Units diyalog kutusu ekrana gelir.

Seçenekleri:

Lenght (uzunluk) güncel ölçme birimini ve bu birimin hassasiyetini belirler.

Type (tip); ölçme birimi için güncel biçimi ayarlar. Ölçü birimi tipleri ise Architectural (mimari), Decimal (ondalık), Engineering (mühendislik), Fractional (kesirli) ve Scientific (bilimsel)’dir.

Precision (hassasiyet); güncel birimin ondalık hane sayısını belirtir.

Angle (açı) güncel açı birimini ve bu açının hassasiyetini belirtir.

Type (tip); güncel açı biçimini, tipini ayarlar.

Precision (hassasiyet); güncel açı biçiminin ondalık hane sayısını belirtir.

Clockwise (saat ibresi dönüş yönü); pozitif açıların saat ibresi dönüş yönünde arttığını gösterir. Varsayılan yön, saat ibresi dönüş yönünün tersi yönüdür.

Drawing Units for AutoCAD DesingCenter Blocks (AutoCAD tasarım merkezi blokları için çizim birimleri); AutoCAD DesingCenter vasıtasıyla yapılan blok yerleştirmelerinde kullanılan ölçü birimini kontrol eder. Oluşturulmuş blok birimleri, burada belirtilen birimlerden farklı ise bu seçenekte belirtilen birimlerle yerleştirilir.

Sample Output (örnek çıktı); birim ve açıların güncel ayarlarının bir örneğini gösterir.

Direction (yön); Direction Control (yön kontrolü) diyalog kutusunu gösterir.

2.1.1 Direction Control Diyalog Kutusu

Temel açıyı kontrol eder. Temel açı, sıfır derecenin hangi yönden başlayacağını belirtir.

Angle (açı); açıyı ayarlar ancak other seçeneği seçili iken aktifleşir.

Pick an Angle (açıyı seç); açı, işaretleme cihazı kullanılarak belirtilen iki noktayı birleştiren hayali hat esas alınarak belirlenir.

Çizim sınırları iki boyutludur, sol alt ve sağ üst koordinat noktasıyla belirlenir. Çizim sınırları ayarlandığında AutoCAD, girilen koordinatları, çizim sınırıyla kısıtlar. Çizim sınırlarının belirttiği alan, ızgara noktalarıyla gösterilebilir. Zoom komutunun seçenekleri kullanılarak bu husus görülebilir. Zoom All seçeneği, çizim sınırlarını ekrana getirir. Çizim sınırları ile çizdirim sınırları birbirinden farklı olabilir. Çizimden çıktı alınacağında, çizdirim alanı olarak çizim sınırları da belirtilebilir.

Sınırlar model boşluğunda modelin ölçekli büyüklüğünden biraz daha büyük olabilir fakat kağıt alanında, kağıt büyüklüğü ile aynı sınırlara sahip olmalıdır.

Kağıt boşluğunda bulunurken LIMITS komutuyla kağıt kenar boşluklarına veya arka zemine müdahale edilemez. Bu durumda sınırlar hesaplanır ve seçilmiş kağıt büyüklüğüne göre yerleşim ayarlanır. Kağıt kenar boşlukları ve arka zeminin görüntüsü, OPTIONS komutuyla ekrana gelen Options diyalog kutusunun Display sekmesindeki Layout elements bölgesinden denetlenebilir.

Specify lower left corner or [ON/OFF] <0.0000,0.0000>: (Çizimin sol alr köşesini belirtiniz)

Specify upper right corner <420.0000,297.0000>: (Çizimin sağ üst köşesini belirtiniz)

Lower-Left Corner (sol alt köşe); çizim sınırının sol,alt köşesinin X ve Y koordinatlarını belirtir.

On (açık); sınır denetimini açar. Sınır denetimi açık olduğunda çizim sınırları dışına nokta girilmesi red edilir. Çember gibi nesnelerin bir kısmı, sınır dışına taşabilir.

Off (kapalı); sınır denetimini kapatır fakat güncel sınır değerleri muhafaza edilir.

Upper right corner (sağ üst köşe); çizim sınırının sağ üst köşesinin X ve Y koordinatlarını belirtir.

Bu komutu kullanmak için Komut Penceresinden (Command) Grid (veya şeffaf kullanım için grid) girilir.

Izgara (GRID), LIMITS komutuyla belirlenen sınırlar içerisinde bulunan noktalardan oluşan bir desendir. Izgara kullanımı, çizimin altına ızgara kağıdı (kareli kağıt. gibi) yerleştirmeye benzetilebilir. Izgara açık olduğunda güncel görünüm alanı, ızgara köşelerine yerleşen noktalarla kaplanır.

Izgara, bir başka komut yürülükte iken açılabilir ve kapatılabilir. Izgara, çizim çıktısında görünmez.

· Nesnelerin hizalanmasına ve nesneler arasındaki mesafenin görülmesine yardım eder.

· Güncel olarak çalışılan çizim alanını ve çizdirme seçeneği olarak çizilecek alanı tanımlar.

Seçenekler:

Grid Spacing (X) (ızgara aralığı X yönünde); ızgarayı belirtilen değere ayarlar. Snap aralığı belirli ise, ızgara aralığı için girilen değeri x izlerse (mesela 2x), ızgara alığı snap aralığının girilen değer kadar katı olur. Örneğin snap aralığı 10 birim ise grid aralığı için 2x girilmesi, ızgara aralığını 20 birim yapar.

Izgara noktalarının açık veya kapalı yapılması F7 veya CTRL+G tuşuna basmakla veya durum çubuğundaki GRID üzerine tıklamakla sağlanabilir.

Snap (kenetle); ızgara aralık değerinin, Snap (kenetle) değerine eşit olmasını sağlar.

Aspect (oran); varsayılan olarak ızgara aralığı X ve Y yönünde birbirine eşittir. Aspect ızgaraya farklı X ve Y aralıkları ayarlar. Aspect değerini x takip ederse bu, çizim birimi cinsinden tanımak yerine kenetleme aralığıyla Aspect değerinin çarpılacağını gösterir.

Aspect seçeneği, güncel kenetleme stili, izometriğe ayarlandığında var olmaz.

Izgarayı açmak veya kapatmak, ızgara değerini ayarlamak için Dsettings komutu da kullanılabilir.

Izgara aralıkları, görüntülenmek için çok yakın ise aşağıdaki mesaj alınır. Bu mesaj, çizimi Zoom komutuyla büyültme veya küçültme yaptığınızda da alınabilir.

Bu durumda ızgara görünmez, ızgarayı güncel görüntülenen alana uygun bir değere ayarlamanız gerekir. Daha büyük ya da daha küçük bir değer denemek gerekir.

İmlecin hareketini tanımlanmış aralıklara dayalı olarak kısıtlar. Kenetleme açık olduğunda imleç, ızgara noktalarına kenetlenir veya yapışır. Kenetleme ızgarası görünmez. Kenetleme, bir başka komut yürürlükte iken açılıp kapatılabilir.

Kenetleme aralığı, ızgara aralığıyla aynı olmak zorunda değildir. Mesela grid aralığı 10 birim, snap aralığı 5 birim olabilir. Tersi durum ve her ikisinin de aynı olması da söz konusu olabilir. Kenetleme modunun açık veya kapalı yapılması ve kenetleme noktaları arasındaki mesafenin ayarlanması SNAP komutuyla yapılabilir.

Kenetleme ızgarası döndürülebilir, farklı X ve Y aralıkları verilebilir, standart veya isometrik ızgaraya ayarlanabilir. Snap (kenetleme) modunun açık veya kapalı yapılması; durum çubuğu üzerindeki SNAP üzerine tıklanarak, SNAP komutu kullanarak, CTRL+B veya F9 tuşuna basarak sağlanabilir.

Snap Spacing (kenetleme aralığı); snap modunu girilen değerde aktif yapar.

On (açık); snap modunu, güncel çözünürlük, dönme ve kenetleme ızgarası stilini kullanarak aktif yapar.

Off (kapalı); snap modunu kapatır, fakat güncel ayarlar unutulmaz, saklanır. Aspect (Oran) Kenetleme ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü) aralığını

ayrı ayrı belirtir. Bu seçenek, isometrik kenetleme ızgarası için geçerli değildir.

Rotate (döndür); güncel UCS'nin XY düzlemine paralel dikdörtgen ızgara istenmediği durumlarda, orijini ve kenetleme ızgarasının dönmesini ayarlar. Dönme açısı, güncel UCS'ye göre yapılır. -90 iles 90 derece arasındaki değerler girilebilir.

Style (stil); kenetleme ızgarasının standart ya da isometrik seçilmesini sağlar.

Standard (standart); güncel UCS'nin XY düzlemine paralel dikdörtgen ızgara oluşturur. X ve Y yönündeki aralıklar birbirinden farklı olabilir.

Aspect (oran); kenetleme ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü) aralığını ayrı ayrı belirtir.

Isometric (izometrik); yatayla 30 ve 150 derece açı yapan, ızgara noktalı isometrik grid meydana getirir. İsometrik kenetleme döndürülebilir.

İzometrik düzlem:Top (üst) ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 30 ve 150 derece, Left (sol) ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 90 ve 150 derece, Right (sağ) ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 30 ve 90 derecelik açı yapar.

Kenetlemeyi açmak veya kapatmak, kenetleme değerlerini ayarlamak için DSETTINGS komutu da kullanılabilir.

2.5 Isoplane Komutu

Güncel izometrik düzlemi belirtir.

Enter isometric plane setting [Left/Top/Right] <Top>: (Seçenek giriniz veya Enter tuşuna basınız)

Snap (kenetleme) modu isometriğe ayarlı ve açık olduğunda, ızgara noktaları, yatayla 30 derecelik açıda yerleşir.

Kenetleme modu açık ve kenetleme stili Isometric'e ayarlı olduğunda isometrik düzlemde imleç hareketleri standart düzleme göre farklı olur. CTRL+E tuşlarına veya F5 tuşuna basılarak; left, top ve right isometrik düzlemlere geçiş yapılabilir. Isoplane komutuyla da isometrik düzlem seçimi yapılabilir. İsometrik düzlemde imleç görünüşü, hareketi ve Ellipse komutunun isometric circle (isometrik çember) seçeneğiyle çizilen çemberin yönelimi farklı olur.

Left (sol mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 150 derece eksenleri boyunca yöneltir.

Top (üst mod); snap ve grid hizalamasını 30 ve 150 derece eksenleri boyunca yöneltir.

Right (sağ mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 30 derece eksenleri boyunca yöneltir.

2.6 Durum Satırındaki Çizim Modları

Snap : Snap modunu açar ve kapatır.

Ortho : Dik modu açar ve kapatır. Ortho’nun açık olması imleci, güncel koordinat sisteminin x ve y eksenlerine paralel hareket ettirir. Bu mod sayesinde yatay veya düşey çizgiler kolayca çizilebilir.

Durum satırında yer alan bu çizim modları üzerinde sağ tuş menülerinden On (aç) Off (kapat) ve Setting (ayar) imkanı sağlanmıştır.

2.7 Dsetttings Komutu

Kenetleme modu, ızgara, kutupsal ve nesne kenetleme izlemesi için çizim ayarlarını belirtir.

· Kısayol menüsü olarak durum çubuğundaki Polar üzerinde sağ tuşu tıklanır ve settings seçilir.

Bu komutta AutoCAD Drafting Settings diyalog kutusunu gösterir. Drafting Settings diyalog kutusunda Snap and Grid sekmesi, Polar Tracking sekmesi ve Object Snap sekmesi bulunmaktadır.

Snap On ve Grid On onay kutucuklarının yanında Snap (kenetle) ve Grid (ızgara) Snap type&style ve Polar spacing bilgilerinin bulunduğu dört bölge bulunur. Snap ve Grid ayarlarını belirtir.

Snap On : Snap modunu açar veya kapatır. Snap modu durum satırındaki Snap üzerine tıklanarak, F9 tuşuna basarak ya da Snapmode sistem değişkenini kullanarak açılıp kapatılabilir.

Snap (kenetle) : Ekranda hayali bir ızgara varmışcasına, imlecin tıklamalarda bu ızgaranın düğüm noktalarına kenetlenmesini sağlar. Kenetleme noktası ile uyumlu olmayan bir nokta girildiğinde nokta AutoCAD tarafından en yakın kenetlenme noktasına konur. Snap On (açık) olduğunda aşağıdaki ızgara ölçülerine göre kenetlenme aktif durumdadır.

X Spacing (X aralığı); x ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve gerçek sayı olmalıdır.

Y Spacing (Y aralığı); y ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve gerçek sayı olmalıdır.

X Base (temel X); kenetlenme ızgarası için X ekseni yönünde temel nokta belirler.

Y Base (temel Y); kenetlenme ızgarası için Y ekseni yönünde temel nokta belirler.

Grid On (ızgara açık) : Grid modunu açar veya kapatır. Grid modu durum satırındaki Grid üzerine tıklanarak veya F7 tuşuna basılarak ya da Gridmode sistem değişkeni kullanılarak da açılıp kapatılabilir.

Grid (ızgara) : İmlecin belirli aralıklarla hareketi için ekranı noktalarla kafes ızgaraya böler. Noktalı ızgara, kullanımda referanstır ve çizimin bir parçası değildir. Izgara izleri silinmese de bu izler yazıcıdan alınmaz. Noktalar arsında X, Y boşluğu tanımlanabilir.

Grid X Spacing (ızgara X aralığı); x ekseni yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır.

Grid Y Spacing (ızgara Y aralığı); y ekseni yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır.

Polar Distance (kutupsal mesafe); snap çeşidi polar snap olduğunda kenetlenme mesafesini ayarlar. Bu değer sıfır ise, kutupsal kenetlenme mesafesi Snap X Spacing için bu değeri kabul eder.

Snap Type&Style (kenetleme tipi ve stili) : Snap modu ayarlarını denetler.

Rectangular Snap (dikdörtgen kenetleme); Snap çeşidini standart dikdörtgen sanp moduna ayarlar. Snap tipi, grid snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, dikdörtgen snap gride kenetlenir.

Isometric Snap (izometrik kenetleme); snap çeşidini izometrik kenetleme moduna ayarlar. Snap tipi, Grid snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, isometric snap grid’e kenetlenir.

Polar Snap (kutupsal kenetleme); snap çeşidini kutupsal snap moduna ayarlar. Snap tipi, polar snap’a ayarlı ve Snap modu açık olduğu zaman imleç, kutupsal izleme noktasından başlamaya göre Polar tracking sekmesinde yazılı kutupsal hizalı açılar boyunca kenetlenir.

Polar Tracking On (kutupsal izleme açık) : Kutupsal izlemeyi açar ve kapatır. Kutupsal izleme, F10 tuşuna basılarak veya AUTOSNAP sistem değişkeni kullanılarak da açıp kapatılabilir.

Polar Angle Settings (kutupsal açı ayarları) : Kutupsal izlemede kullanılan açıları ayarlar.

Increment Angle (Artış açısı); Kutupsal izleme yollarını göstermek için kullanılan kutupsal artış açısını ayarlar. Herhangi bir açı girilebilir veya listeden 90, 60, 45, 30, 22.5, 18, 15, 10 ve 5 derecelik açılardan biri seçilebilir.

Additional Angles (ilave açılar); kutupsal izleme için listede mevcut olan açılara, açı ilave eder.

New (yeni) 10 taneye kadar kutupsal izleme açısı ilave eder. Delete (Sil) Seçilmiş ilave açıları siler.

Object Snap Tracking Settings (nesne kenetleme izleme ayarları): Nesne kenetleme izlemesi için seçenekler kurar.

Track Orthogonally Only (sadece dik şekilde izle); nesne kenetleme izlemesi açık olduğunda kazanılmış nesne kenetleme noktaları için sadece dik (yatay/düşey) nesne kenetleme izleme yollarını gösterir. Bu ayar, polarmode sistem değişkeniyle de denetlenir.

Track Using All Polar Angle Settings (tüm kutupsal açı ayarlarını kullanarak izle); nesne kenetleme izlemesi belirli noktalar üzerinde olduğunda imlecin kazanılmış nesne kenetleme noktaları için herhangi bir kutupsal açı izleme yolu boyunca izlemesine izin verir. DİKKAT Durum satırı üzerindeki Polar ve Otrack'ın tıklanması da kutupsal kenetlemeyi ve nesne kenetleme izlemesini açar ve kapatır.

Polar Angle Measurement (kutupsal açı ölçüsü) : kutupsal izleme açılarının ölçü esasını ayarlar.

Absolute (mutlak); kutupsal izleme açıları için güncel kullanıcı koordinat sistemini esas alır.

Relative to Last Segment (son parçaya göre); kutupsal izleme açıları için son oluşturulan nesneyi esas alır.

Osnap Modu: Nesne kenetleme ayarlarını denetler.

· Tools Menüden Drafting Setttings seçilir ve Object Snap sekmesi tıklanır.

· Çizim alanında mouse sağ tuşu basılı iken shift’e basarak Osnap Settings seçilir.

AutoCAD bu komutta Drafting Settings diyalog kutusunun Object Snap sekmesini ekrana getirir.

Object Snap On (nesne kenetleme açık) : Koşan nesne kenetlemeleri açar ve kapatır. Osnap Snap modes altındaki seçilmiş nesne kenetlemeleri, nesne kenetleme açık iken aktiftir. Bu ayar Osmode sistem değişkeniyle de ayarlanır. Kısayol olarak çizim alanında F3 tuşuda bu iş yapar.

Osnap Snap Tracking On (nesne kenetleme izlemesi açık) : Nesne kenetleme izlemesini açar ve kapatır. İmleç, nesne kenetleme noktalarına dayalı yolları izleyebilir. Nesne kenetleme izlemesini kullanmak için bir veya daha fazla nesne kenetlemeyi açılmalıdır. Kısayol olarak çizim alanında F11 tuşu da bu iş yapar.

Nesne kenetleme modları ya da osnap modları, bir noktanın nesne üzerindeki durumunu belirtir. Her mod ayrı bir yerleşimi belirtir. Bu Snap mod kullanıcı tarafından kapatılıncaya veya başka mod girilinceye kadar aktif durumdadır. Drafting Settings diyalog kutusundaki Object Snap sekmesinden yapılan seçimler yine bu sekmeden kaldırılıncaya veya durum çubuğundan Osnap OFF yapılıncaya kadar geçerli ve kalıcıdır. Object Snap’tan yapılan kenetlemeler yalnızca bir defaya mahsustur.

Temporary Track Point; osnap tarafından kullanılan geçici nokta oluşturur.

Endpoint; nesnenin veya çizginin en yakında olan ucunu, bitim noktasını veya köşesini yakalayarak kenetlenir.

Apparent Intersection; kesişmeyen ve birbirine paralel olmayan iki çizginin plan düzlemindeki izdüşümlerinin sanal kesişme noktasını bulur ve yakalar.

Quadrandt; çember ve yayların kritik çeyrek noktalarını yakalar (0°, 90°, 180°, 270 °)

Tangent; Bir çember veya yaya teğet oluşturacak noktalardan en yakınını yakalar.

Perpendicular; son işaretlenen noktadan bir nesneye 90 derece saplanan sanal bir doğrunun varış noktasını yakalar.