BÖLÜM 3

ÇİZİM KOMUTLARI

Line (Çizgi) Komutu: Girilen iki nokta arasında çizgi çizer. Bu çizgi, 2B düzleminde veya 3B uzayda olabilir. Bu komut bilgisayar destekli tasarımın en temel komutudur.

Bu komutu kullanmak için;

Draw menüden Line

· Draw araç çubuğundan

Komut penceresinden (Command) line girilir.

Komut satırında çizgi çizebilmek için önce birinci nokta (Specify First Point) sonra ikinci nokta (Specify Next Point) işaretçi ile yada koordinat kullanarak girilir. Girilen bilgiler kullanılarak bu iki nokta arasında çizgi çizme işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemi bitirmek için komut penceresine C (Close) yazmak yeterlidir. Eğer birbirini takip eden çizgiler varsa bir kare gibi, komut penceresine C harfi girilmeden önce sonraki noktalar verilerek çizime devam edilebilir. Bu sayede böylesi çizimlerde sürekli olarak line komutunu kullanmak yerine bir defa komutu kullanarak çizim gerçekleştirilebilir.

Polyline (Bileşik Çizgi) Komutu: İki boyutlu bileşik çizgi çizer. En basit tanımıyla Polyline, Line’a benzeyen ama birbirine eklenmiş çizgi ve Arc(yay) parçalarından (segmentlerden) oluşmuş bir çizgi topluluğudur.Yalnız normal çizgiden en büyük farkı, sonuçta kaç parçadan oluşursa oluşsun tek bir nesnedir.Çizim sonucunda bileşik çizgi seçildiğinde tüm parçaların seçildiği görülür.

Bu komutu kullanmak için;

· Draw menüden Polyline

· Draw araç çubuğundan

Komut penceresinden (Command) Pline girilir.

Komut girildiğinde seçenekler komut penceresinde görünür.

Arc (yay); bileşik çizgiye bir yay parçası ilave eder. Bu seçimin alt seçenekleri de bulunmaktadır. Endpoint of Arc ile, yay parçası çizer son noktadan bileşik çizginin önceki parçasına teğet şekilde başlar. Angle ile, başlangıç noktasından itibaren yayın kapsadığı açı verilir. Center ile, çizilecek yayın merkezi verilir. Radius ile, yay parçasının yarıçapı verilir. Close ile, bileşik çizgiyi yay parçası ile kapatır. Direction ile, yayın başlama yönünü belirtir. Halfwidth ile, geniş bileşik çizginin kenarlarından birine olan genişlik girilir. Line ile, yay çizim seçeneğinden çıkar ve başlangıçtaki Polyline iletisine geri döner. Second Pt ile, ikinci noktayı ve üç noktadan geçen yayın uç noktası belirtilir.Undo ile, bileşik çizgiye ilave edilen en son çizilmiş yayı kaldırır. Width ile, bir sonraki çizilecek yayın genişliği belirtilir.

Close (kapat); bileşik çizginin başlangıç noktasına kapalı bileşik çizgi oluşturan bir çizgi çeker.

Halfwidth (yarı genişlik); çizgi yarı genişliği girilir.Farklı bir değer girilmedikçe başlama yarı genişliği varsayılan bitirme yarı genişliği olarak kabul edilir.

Length (uzunluk); önceki parçayla aynı açıda belirtilen uzunlukta çizgi parçası çizer. Bileşik çizgi parçasının önceki parçası yay ise AutoCAD yeni yayı eskisine teğet olarak çizer.

Multiline (Çok Çizgi Veya Çoklu Çizgi) Komutu: Birbirine paralel çoklu çizgi çizer. Multiline iki nokta arasında çizgi çizilirken bünyesinde 16 adete kadar paralel çizgiyi barındırır. Genellikle temel, duvar, çatı gibi katmanlı yapı elemanlarını çizerken kolaylık sağlar.

Justification (hizalama); sanal çizgi hattının çoklu çizginin neresinde olacağını belirtir. Top çoklu çizginin üstünde, Zero çoklu çizginin merkezinde, Bottom çoklu çizginin altında gibi üç seçimi vardır.

Scale (ölçek); multiline’nın kalınlık ölçeğini ayarlamaya yarar başka ifade ile çoklu çizgiler arasındaki mesafenin ayarı için kullanılır. Çizgi ölçeğini etkilemez.

Style (biçim); daha önceden ayarlanan çoklu çizgi biçemlerini çağırmaya yarar. Listeyi görmek için “?” girmek yeterlidir. Çoklu çizgi biçemi oluşturmak için Format menüden Multiline Style seçilir veya komut penceresinden mlstyle girmek gerekir. Böylece kullanıcılar kendi çoklu çizgi biçimlerini oluşturabilir.

Construction Line (Yardımcı Çizgi) Komutu: Sonsuz çizgi çizer. Bu çizgiler çizimlerde yardımcı çizgi olarak kullanılır. Bu çizgiler hayali olarak sonsuza ulaşırlar ve çizim içerisinde yapısal bir görev üstlenmezler. Referans amaçlı kullanılırlar istenildiğinde seçilebilir ve silinebilirler

Hor (horizontal - yatay); ekranda seçili tek noktadan geçen yatay eksene (x) paralel doğrultuda sonsuz çizgi çizer.

Ver (vertical - düşey); ekranda seçili tek noktadan geçen dikey eksene (y) paralel doğrultuda sonsuz çizgi çizer.

Ang (angle - açı); belirli bir noktaya göre verilen açının doğrultusunda sonsuz çizgi çizer.

Bisect (bisector - açıortay); birinci ve ikinci çizginin arasında kalan açının açıortayından geçen sonsuz çizgi çizer.

Offset (öteleme); sonsuz çizgiyi belirli bir mesafede ötelenmiş olarak çizmek için kullanılır.

Ray (Işınsal Çizgi/Işın) Komutu: Yarı sonsuz çizgi çizer. Bu yarı sonsuz çizgilerde sonsuz çizgiler gibi yani construction line gibi yardımcı çizgi olarak kullanılır. Yarı sonsuz çizgi, başlama noktası belirli olan ve sonsuza uzanan çizgidir.

Herhangi bir seçimi yoktur sadece başlangıç noktası girildikten sonra sıra ile nokta seçilerek yardımcı yarı sonsuz çizgiler çizilebilir.

Rectangle (Dikdörtgen) Komutu: Dikdörtgen çizer. Bu komut dikdörtgeni bileşik çizgi kullanarak oluşturur. Bir köşe noktası ve aynı köşenin dikdörtgen üzerindeki olası köşegenini girerek, kenarları birbirine 90 derece dik bir dikdörtgen çizer.

Chamfer (pah kır); çizilecek dikdörtgen için pah kırma mesafesini ayarlar.

Elevation (yükseklik); çizilecek dikdörtgenin yükseliğini (Z yönündeki) belirtir.

Fillet (kavislendir/yuvarlat); çizilecek dikdörtgenin kavis yarıçapını belirtir.

Width (genişlik); çizilecek dikdörtgenin bileşik çizgi genişliğini belirtir.

Edge (kenar); Çokgenin birinci kenar uç noktalarının belirlenmesiyle tanımlanan kenar uzunluğuyla çizilmesini sağlar.

Polygon (Çokgen) Komutu: Çokgen çizer. Polygon eşit uzunluktaki kapalı bir bileşik çizgidir. Çokgenin kenar sayısı 3’den 1024’e kadardır.

Center of Polygon (çokgenin merkezi); çizilecek çokgenin merkezi tanımlanır.

Inscribed in Circle (çembere içten teğet); ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin tüm köşelerinin içten teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen, yarıçapı girilen çemberin içerisine çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır.

Circumscribed about Circle (çembere dıştan teğet); ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin tüm kenarlarının orta noktalarının dıştan teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen, yarıçapı girilen çemberin dışarısına çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır.

Spline (Eğri Çizgi) Komutu: Belirlenen noktalardan geçen bir eğri çizer. AutoCAD BSpline olarak bilinen özel bir eğri tipini kullanır. Spline, düzensiz eğri oluşturmak için kullanışlıdır. Spline komutu özelde NURBS eğriler olarak tanımlanabilecek genelde spline denilen eğriler üretir. Spline, ardışık verilen noktalar arasında tolerans içerisinde eğriler uydurur. NURBS (nonuniform rational B-spline) matematiği, bir eğri sınıfını ve yüzey verisini depolar ve tanımlar.

Next Point (sonraki nokta);birinci noktadan sonra girilen noktalar sonraki nokta olarak adlandırılır ve enter tuşuna basılıncaya kadar ek spline eğri parçaları ilave eder. Enter tuşundan sonra AutoCAD başlama teğeti belirlenmesini ister.

Close (kapat); birinci nokta gibi birleşme teğeti sağlayan son noktanın tanımlanmasıyla spline eğri kapatılır.

Fit Tolerance (tolerans uyum); güncel spline eğrinin uyması için toleransı değiştirir. Eğri yeni toleransa göre uydurularak yeniden tanımlanır.

Start Tangent (teğet başlat); eğrinin birinci ve son noktaları için teğetliği tanımlar.

Object (nesne); 2B veya 3B ikinci veya üçüncü dereceden spline uygun bileşik çizgiyi eşdeğer bir spline’a dönüştürür ve bileşik çizgiyi siler.

Nokta çeşit ve büyüklüğü Ddptype komutunun yanısıra Format menüden Point Style diyalog kutusundan da seçilebilir. Bu diyalog kutusundan istenen bir nokta çeşiti seçilir. Ayrıca bu diyalog kutusunda noktanın büyüklüğü yüzde olarak Point size kutusuna yazılabilir. Bu büyüklüğün nasıl anlaşılması gerektiği ise iki radio butonundan birini seçerek verilebilir. Bunlardan Set Size Relative to Screen kutusu seçilirse, nokta büyüklüğü ekrana göre tesbit edilir. Set Size in Absolute Units seçilirse, nokta büyüklüğü çizim olarak kabul edilir ve sabit kalır.

Center Point (merkez noktası); merkez noktası ve yarıçap değerlerini alarak çember çizer.

Diameter (çap); çizdirilecek olan çemberin çapı verilir. Verilen çap merkez noktadan itibaren geçerlidir.

3P (üç nokta); çizilecek çemberi çevresi üzerinde verilen üç noktayı referans alarak bu noktalara dayalı olarak çizer.

2P (iki nokta); çizilecek çemberi verilen iki nokta arasını çemberin çapı kabul ederek bu iki noktaya dayalı olarak cizer.

TTR-Tangent, Tangent, Radius (teğet, teğet, yarıçap); yarıçapı girilen çemberi iki noktaya veya nesneye teğet olacak şekilde çizer.

Bunlar Center ve radius (merkez ve yarıçap), Center ve diameter (merkez ve), Tree point cirles (üç noktadan geçen çemberler), Two point circles (iki noktadan geçen çemberler), Tangent circles (teğet çemberler), Tangent three point circles (üç noktaya teğet çemberler) olarak sıralanabilir.

Ellipse Komutu: Elips veya eliptik yaylar çizer.

Axis Enpoint (eksen uç noktası); birinci eksen kendi iki noktası ile tanımlanır. Bu eksenin açısı elipsin açısını belirler. Bu seçenek altında da seçimler vardır. Distance (mesafe), ikinci ekseni eliptik yayın merkezinden veya birinci eksenin orta noktasından belirtilen noktaya kadar mesafe olarak tanımlar. Rotation (dönme), elipsin büyük küçük eksen oranını, çemberi birinci eksenin etrafında döndürerek tanımlar. Değer büyüdükçe küçük büyük eksen oranı da büyür. 0 ile 89,4 derece arasında bu açı sıfır olursa çember otraya çıkar.

Arc (yay); eliptik yay çizer, birinci eksen açısı eliptik yayın açısını belirler. Axis Enpoint, birinci eksenin başlangıç noktasını belirler. Start Angle (başlama açısı), yayın başlama açısını belirler. End Angle (bitirme açısı), 0 dereceden itibaren yayın bitim açısını belirler.

Included Angle (kapsanan açı), başlama açısına nispetle ölçülen eliptik yayın kapsadığı açıyı belirtir. Parameter (parametre), AutoCAD eliptik yayı parametrik vektör eşitliğini kullanarak çizer. Parameter seçeneği altında diğer seçenekler; Start Parameter (başlama açısı), başlama açısını parametrik vektör eşitliğini kullanarak tanımlar. Start Parameter seçeneği Angle modundan Parameter moduna geçiş sağlar. Angle (açı), eliptik yayın başlama açısını tanımlar. Angle seçeneği Parameter modundan Angle moduna geçiş imkanı tanır. Bu mod, elipsin nasıl hesaplanacağını belirtir.

Center (merkez); belirtilen noktayı merkez olarak kullanır ve eliptik yay çizer.

Center (merkez); buradan yayın parçası olduğu çemberin merkezi girilir. Çünkü yay bir çember parçasıdır.

Chord Lenght (kiriş uzunluğu); kiriş uzunluğu pozitifse küçük yayı,negatifse büyük yayı saat ibresi yönünün tersi yönünde çizer.

Angle (açı); Başlangıç noktasından merkez noktasını kullanarak belirli kapsanan açı kadar saat ibresi dönüş yönünün tersinde yay çizer.

Radius (yarıçap); başlama noktasından bitiş noktasına saat ibresi dönüş yönünün tersi yönünde küçük yayı çizer,yarıçap değeri negatif ise büyük yay çizer.

Draw menüden Arc seçeneği ile yay çizmek için bir çok yöntem vardır bunlar;

Üç noktadan geçen yay – Başlangıç, merkez ve bitim noktası – Merkez, başlangıç ve bitim noktası – Başlangıç, merkez ve taranan açı – Başlangıç, merkez ve kiriş boyu – Başlangıç, bitim ve yarıçap – Başlangıç, bitim ve taranan açı – Başlangıç, bitim ve başlama yönü – Merkez, başlangıç ve uzunluk – Merkez, başlangıç ve taranan açı – Önceki yay veya çizginin devamı şeklindeki seçeneklerdir.

Trace’in uç noktaları, çizgi ekseni üzerindedir ve daima dörtgen şeklinde kesilir. Trace undo seçeneğine sahip değildir. Fill modu açık olduğunda içi dolu, fill modu kapalı olduğunda içi boş katı çizgi çizer. Daha önceden çizilmiş trace çizgileri için fill modu değiştirildiğinde çizimi güncellemek için regen komutu girilmelidir. Fill ve regen komutu command (komut) penceresinden girilir.

Region (Bölge) Komutu: bulunan nesnelerin seçim setinden region nesnesi oluşturur.

Trace (bölge)’ler kapalı şekiller veya döngülerden oluşan iki boyutlu alanlardır. Döngü, kendi içinde kesişmeyen sınıra sahip düzensel alanı tanımlayan birleştirilmiş eğrilerdir. Döngüler, çizgi, bileşik çizgi, çember, yay, elips, eliptik yay, 3B yüz, iz ve katı dolguların bileşimi olabilir. Döngüyü oluşturan nesneler ya kapalı olmalı ya da diğer nesnelerle uç noktaları paylaşılan kapalı alan biçiminde olmalıdır. Nesneler aynı düzlemde olmalıdır. Orijinal nesneler taranırsa, ilişkili tarama kaybolur.

Sketch (Serbest El Çizgisi) Komutu: Eskiz çizer. Serbest el eskizleri, bir çok çizgi parçasından meydana gelir.

Record increment (kayıt adımı); çizgi parçası uzunluğunu tanımlar. İşaretleme cihazı, çizgi üretmek için adım değerinden daha büyük bir değer kadar hareket ettirilmelidir. Record increment değeri arttıkça çizgi hassaslığı azalmaktadır. Yumuşak çizgiler bu değer arttıkça sertleşmektedir.

Exit-Enter (çık); eskizi yapılan geçici çizgilerin sayısını kaydeder ve rapor eder sonra komutu sona erdirir.

Quit (terket); Sketch komutunun başlamasından veya record seçeneğinin kullanımından sonra eskizi yapılan tüm geçici çizgileri gözardı eder.

Erase (sil); geçici çizginin herhangi bir kısmını çizer kalem aşağıda ise yukarı kaldırır.

Connect (bağla); kalemi son eskiz yapılan çizginin uç noktasından veya son erase işleminden eskize devam etmek için aşağı indirir.

Period (süre); kalemi aşağı indirir ve son eskiz çizgisinin uç noktasından kalemin güncel konumuna düz bir çizgi çizer ve kalemi yukarı kaldırır.

Halka geniş yay parçalarından oluşan kapalı bir bileşik çizgidir. Halkanın içi Fill komutunun ayarına göre yani açık kapalı durumuna bağlı olarak dolu veya boş olur. Halka çizmek için iç çap, dış çap ve merkezi belirtmek gerekir. İç çap sıfır olursa içi dolu çember elde edilir.

Advanced Options (gelişmiş ayarlar); sınırı oluşturmak için kullanılan yöntemler belirlenir. Bunlar boundary set (sınır seti), Island detection (ada tanımlama), ve object type (nesne tipi)’dir. Nesne tipi ve ada tanımlama yönteminin iki seçeneği vardır.

Internal Point (iç nokta); kapalı alanı biçimlendiren mevcut nesnelerden sınır üretir.

Seçenekler ayarlandıktan sonra çizimdeki sınırları oluşturmak için Pick Points düğmesi seçilir.